งาน Maintenance (การบำรุงรักษาเครื่องจักร) เป็นสิ่งจำเป็นในการรักษาประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานของเครื่องจักร ช่วยลดการหยุดเครื่องที่ไม่คาดคิด และลดต้นทุนการซ่อมแซม

🛠️ ประเภทของการบำรุงรักษาเครื่องจักร (Maintenance Types)

1. ✅ การบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance – PM)

• ทำเป็นระยะตามแผน เช่น ทุก 1 เดือน, 3 เดือน
• เปลี่ยนน้ำมันหล่อลื่น, ทำความสะอาด, ตรวจความหลวม
• ลดความเสี่ยงที่เครื่องจะเสียโดยไม่คาดคิด

2. 🕒 การบำรุงรักษาเมื่อเกิดปัญหา (Corrective / Breakdown Maintenance)

• เครื่องหยุดทำงาน แล้วค่อยซ่อม
• มีความเสี่ยงต่อการหยุดสายการผลิต
• เหมาะกับเครื่องสำรอง หรือเครื่องไม่สำคัญ

3. 📊 การบำรุงรักษาตามสภาพ (Condition-Based Maintenance – CBM)

• ตรวจวัดค่าต่างๆ เช่น อุณหภูมิ, การสั่น, เสียง, ความดัน
• ใช้เครื่องมือ เช่น Vibration Analyzer, Thermal Camera

4. 🤖 การบำรุงรักษาเชิงพยากรณ์ (Predictive Maintenance – PdM)

• ใช้เทคโนโลยี AI, IoT วิเคราะห์ข้อมูล เพื่อทำนายว่าเครื่องจะเสียเมื่อไหร่
• ลดค่าใช้จ่าย และเพิ่มประสิทธิภาพระยะยาว

🔧 ตัวอย่างงานบำรุงรักษาเครื่องจักรทั่วไป

📅 แผนการบำรุงรักษา (Maintenance Schedule)

📄 เอกสารที่ควรมี

• Maintenance Checklist
• Log Book บันทึกการซ่อม/บำรุงรักษา
• คู่มือเครื่องจักร (Manual)
• ประวัติการซ่อม (Maintenance History)

🧰 เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้บ่อย

• ไขควง, ประแจ, Torque wrench
• เครื่องมือวัดแรงสั่นสะเทือน
• กล้องถ่ายภาพความร้อน (Thermal Camera)
• เครื่องวัดรอบ (Tachometer)
• เครื่องมือตรวจไฟฟ้า (Multimeter)

“การซ่อมบำรุง” เป็นกิจกรรมในการดูแลรักษาสภาพเครื่องจักร/เครื่องมือ/อุปกรณ์การทำงานต่างๆ ให้อยู่ในสภาพที่ดีและพร้อมสำหรับการใช้งานตลอดเวลา หากขาดการซ่อมบำรุงที่ดี ก็จะส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องจักร เสี่ยงต่อเครื่องจักรหยุดทำงาน นำไปสู่ปัญหาการ Breakdown ซึ่งจะกระทบต่อประสิทธิภาพในการผลิตของโรงงาน รวมไปถึงค่าใช้จ่ายต่างๆที่จะเกิดขึ้นทั้งค่าซ่อม ค่าเสียเวลา-เสียโอกาสและอื่นๆอีกมากมาย ดังนั้น การซ่อมบำรุง จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกโรงงานควรให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง